Asset Publisher Asset Publisher

8 sierpnia- Dzień Pszczół

Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły Biorą miód, który potym szlachci pańskie stoły. (Jan Kochanowski „Na lipę”)

Pszczoły są nadrodziną owadów z rzędu błonkoskrzydłych. Szacuje się, że na Ziemi żyje około 20 tysięcy gatunków pszczół, które w większości prowadzących samotniczy tryb życia, ale są też takie, które wytworzyły skomplikowane struktury społeczne. Większość z nich nadal nie została opisana. Naukowcy przypuszczają, że pojawiły się około 120 mln lat temu w czasach dinozaurów. W północnej Birmie odnaleziono bursztyny, w których zatopione były owady z gatunku Melittosphex burmensis sprzed około 100 mln lat. Natomiast malowidła naskalne w Jaskini Pajeczej w Hiszpanii sprzed 10 tysięcy lat są dowodem na współistnienia pszczół i ludzi.

Mówi się, że „ktoś jest pracowity jak pszczółka”. Pszczoła lotna wylatuje od 7 do 15 razy dziennie. Przerwa między lotami trwa około 5 minut, a lot 25-45 minut. Pszczoła w locie uderza skrzydłami aż 230 razy na sekundę i porusza się z prędkością koło 30 km/godz.

Rodzina pszczela to grupa kilkudziesięciu tysięcy pszczół mieszkających razem i spokrewnionych ze sobą. Głową rodziny pszczelej jest matka pszczela- królowa , od której wszystko zależy. Jej rolą jest głównie składanie jajeczek. Najcięższe życie w rodzinie mają robotnice- muszą wykarmić potomstwo, utrzymać czystość i porządek w ulu, zbierać nektar i pyłek, budować plastry oraz strzec całego dobytku. Robotnice przychodzące na świat wiosną żyją krótko od 5-7 tygodni, rodzące się pod koniec lata przeżywają całą zimę by na wiosnę wychować nowe pokolenie. Lżejsze życie mają samce czyli trutnie. Nie pracują, nie zbierają pożywienia a nawet są karmione przez robotnice. Ich jedynym zadaniem jest zapłodnić matkę, czyli zostać ojcem nowych pszczół. Niestety trutnie, którym się to uda natychmiast umierają, ale jesienią są wyrzucane z ula i giną z głodu.

Pszczoły w liczbach 

15 mld $ w samych tylko USA - tyle kosztuje praca pszczół rocznie.

230 razy na sekundę pszczoły uderzają skrzydłami, latając 30 km/godz.

150 tys. lotów w ciągu jednego dnia odbywają wszystkie robotnice z jednego ula.

20 tys. gatunków pszczół jest na świecie. Większość z nich to samotnice. Jedynie 5 proc. to owady społeczne

Pszczołom zawdzięczamy miód. Powstaje on poprzez połączenie nektaru z kwiatów z enzymami śliny pszczoły. Następnie przechowywany jest w sześciokątnych woskowych plastrach do momentu, kiedy ich zawartość wody zostanie obniżona do około 17%. Aby wyprodukować 1 kg miodu, pszczoła musi zebrać 3 kg nektaru (czyli 60 000 razy napełnić wole) i pokonać około 40 tysięcy km (mogłaby niemal okrążyć kulę ziemską). Pszczoła robotnica może wyprodukować w swoim życiu około 1/12 łyżeczki miodu.

W ostatnim czasie obserwuje się wymieranie pszczół- specjaliści jako prawdopodobną przyczynę wymieniają stosowanie pestycydów. Od kilki lat prowadzi się działania mające na celu ochronę tych gatunków. Leśnicy realizują projekty, które maja na celu przywrócenie bartnictwa do polskich lasów. Stwierdzono, że dzikie pszczoły, żyjące w barciach są bardziej odporne na choroby, niż te hodowane w ulach, gdyż właśnie lasy są pierwotnym naturalnym środowiskiem dla pszczół.

Ale czy tylko specjaliści mogą pomóc w ochronie pszczół? Nie, może to zrobić każdy z nas. Wystarczy, że w ogródku czy na balkonie posadzimy rośliny miododajne i będziemy unikać używania pestycydów. Ważne jest też, aby kupować miód od certyfikowanych lub sprawdzonych, lokalnych producentów. Będziemy mieć wtedy pewność, że jest on zdrowszy, naturalny, bez sztucznych dodatków. Można tez zbudować hotel dla pszczół- w Internecie dostępnych jest wiele poradników. Najważniejsze jest jednak, aby zaciekawić się życiem pszczół i dostrzec ich nieocenione znaczenie zarówno w codziennym życiu, jak i znaczenie dla zachowania bioróżnorodności.